Đặc tính của các loại sợi se cotton
Sợi cotton (bông) là một loại sợi tự nhiên phổ biến, được sử dụng rộng rãi trong ngành dệt may nhờ vào các đặc tính nổi bật sau:
- Thoáng khí và thấm hút tốt: Sợi cotton có khả năng thấm hút nước cao (có thể hút tới 65% trọng lượng của nó), giúp vải cotton thoáng mát, dễ chịu khi mặc, đặc biệt phù hợp với khí hậu nóng ẩm.
- Mềm mại và thân thiện với da: Cotton có cấu trúc sợi mềm, không gây kích ứng, phù hợp cho cả làn da nhạy cảm như trẻ em hoặc người bị dị ứng.
- Độ bền vừa phải: Sợi cotton khá chắc chắn khi khô, nhưng độ bền giảm khi ướt. Tuy nhiên, nó vẫn đủ bền để sử dụng trong các sản phẩm như quần áo, chăn ga.
- Dễ nhuộm màu: Cotton có khả năng bám màu tốt, cho phép tạo ra các sản phẩm với màu sắc đa dạng và sắc nét.
- Phân hủy sinh học: Vì là sợi tự nhiên, cotton thân thiện với môi trường, dễ phân hủy hơn so với các loại sợi tổng hợp.
- Đàn hồi thấp: Sợi cotton không co giãn nhiều, nên thường được pha với các sợi khác (như elastane) để tăng độ đàn hồi khi cần thiết.
- Tuy nhiên, cotton cũng có nhược điểm như dễ nhăn, co rút sau khi giặt nếu không được xử lý đúng cách, và thời gian khô chậm hơn so với sợi tổng hợp. Đây là lý do cotton thường được yêu thích trong các sản phẩm cần sự thoải mái hơn là tính năng kỹ thuật cao.
Đặc tính của các loại sợi se khác
Bao gồm các loại sợi se poly-Visco (PV), sợi Se từ xơ Len, xơ giả len, sợi se từ xơ Lanh - xơ gai, sợi se polyester, sợi se nylon
Dưới đây là đặc tính của từng loại sợi, dựa trên thông tin về các loại sợi trong ngành dệt may:
- Sợi se Poly-Visco (PV)
- Cấu tạo: Sợi Poly-Visco là sợi pha trộn giữa polyester (sợi tổng hợp từ ethylene, nguồn gốc dầu mỏ) và viscose (sợi tái tạo từ cellulose, thường từ bột gỗ). Tỷ lệ pha trộn có thể thay đổi tùy ứng dụng (ví dụ: 65% polyester, 35% viscose).
- Đặc tính:
- Kết hợp ưu điểm của cả hai: độ bền và chống nhăn từ polyester, cùng khả năng hút ẩm và mềm mại từ viscose.
- Mềm hơn sợi polyester nguyên chất, thoáng mát hơn khi mặc nhờ viscose.
- Dễ nhuộm màu, ít co giãn, nhưng độ bền khi ướt giảm do viscose yếu hơn khi ẩm (mất khoảng 50% độ bền khi khô).
- Bề mặt vải bóng nhẹ, phù hợp cho quần áo thời trang hoặc đồng phục cần độ rũ.
- Ứng dụng: May áo sơ mi, váy, quần dài, hoặc vải lót nhờ sự cân bằng giữa độ bền và sự thoải mái.
- Sợi se từ xơ len - xơ giả len
- Cấu tạo:
- Xơ len: Sợi tự nhiên từ lông động vật (chủ yếu là cừu, đôi khi từ dê, lạc đà).
- Xơ giả len: Thường là sợi tổng hợp (như polyester hoặc acrylic) được thiết kế để mô phỏng đặc tính của len tự nhiên.
- Sợi se từ hỗn hợp này là kết quả của việc pha trộn để giảm chi phí và tăng tính ứng dụng.
- Đặc tính:
- Len tự nhiên: Đàn hồi tốt, giữ nhiệt và không khí hiệu quả, thô ráp khi sờ, cháy chậm với mùi khét như tóc, tro xốp dễ vỡ.
- Xơ giả len: Bền hơn, ít co rút, chống nhăn tốt hơn len tự nhiên, nhưng kém thoáng khí và ít hút ẩm.
- Sợi pha: Tùy tỷ lệ, sẽ cân bằng giữa giữ ấm (từ len) và độ bền, dễ bảo quản (từ giả len).
- Ứng dụng: Áo len, áo khoác mùa đông, chăn, khăn quàng cổ, hoặc vải dệt giữ ấm.
- Sợi se từ xơ lanh - xơ gai
- Cấu tạo:
- Xơ lanh: Sợi tự nhiên từ cây lanh (flax), mảnh và dài.
- Xơ gai: Sợi từ cây gai (hemp), đay (jute) hoặc các loại cây tương tự, thường thô hơn lanh.
- Sợi se từ hỗn hợp này kết hợp độ mịn của lanh và độ bền của gai.
- Đặc tính:
- Lanh: Mát, hút ẩm tốt, bền, cứng, dễ nhăn, bề mặt hơi bóng, thoáng khí.
- Gai: Rất bền, thô ráp, ít co giãn, chịu lực tốt, hút ẩm nhưng khô chậm hơn lanh.
- Sợi pha: Cứng cáp, thoáng mát, hút ẩm cao, phù hợp khí hậu nóng, nhưng dễ nhăn và thô hơn sợi cotton.
- Ứng dụng: Vải may áo sơ mi mùa hè, quần dài, khăn trải bàn, bao bì (từ gai), hoặc vải thô trang trí.
- Sợi se polyester
- Cấu tạo: Sợi tổng hợp từ polyethylene terephthalate (PET), hình thành qua quá trình trùng hợp ethylene từ dầu mỏ. Có các dạng: filament, xơ, sợi thô, fiberfill.
- Đặc tính:
- Độ bền cao, chống kéo đứt và mài mòn tốt.
- Không hút ẩm, chống nước, chống bụi, chống cháy tốt, nhưng hấp thụ dầu.
- Không nhăn, không co giãn khi giặt, giữ form tốt, dễ nhuộm màu nhưng khó phai.
- Ít thoáng khí, có thể gây nóng khi mặc lâu.
- Ứng dụng: Quần áo (đặc biệt là áo khoác, đồ thể thao), chăn ga gối, vải công nghiệp (lều, bạt), vật liệu cách điện.
- Sợi se nylon
- Cấu tạo: Sợi tổng hợp từ polyamide (polyhexamethylen adipin acid amide), là sợi nhân tạo đầu tiên từ carbon, nước và không khí.
- Đặc tính:
- Rất bền, chịu mài mòn và lực kéo tốt, đàn hồi cao (co giãn tốt hơn polyester).
- Trọng lượng nhẹ, không tích điện, bề mặt trơn, dễ nhuộm.
- Chống nước tốt nhưng hút ẩm kém, không chịu được ánh nắng lâu (dễ ố vàng, giảm độ bền).
- Chịu kiềm tốt, nhưng kém bền với axit.
- Ứng dụng: Dệt kim (quần áo co giãn, vớ, đồ lót), dây thừng, lưới đánh cá, hoặc pha với len để tăng độ bền.
So sánh ngắn gọn:
- Poly-Visco: Mềm, hút ẩm, ít bền khi ướt.
- Len - giả len: Giữ ấm, bền, ít nhăn (giả len).
- Lanh - gai: Thoáng mát, bền, thô, dễ nhăn.
- Polyester: Bền, chống nước, không nhăn, kém thoáng.
- Nylon: Bền, co giãn, nhẹ, kém chịu nắng.